Ngày 17/3/1954: Bức hàng cụm cứ điểm Bản Kéo

Ngày 17/3/1954, quân ta tiến công, bao vây, bức hàng Cụm cứ điểm Bản Kéo, liên tục đánh bại các đợt phản kích của địch. “Cánh cửa thép” phía bắc Điện Biên Phủ của quân Pháp bị đập tan, đợt tiến công đầu tiên của Chiến dịch kết thúc thắng lợi.

Trận Bản Kéo:

Nhiệm vụ bức hàng Bản Kéo được giao cho Trung đoàn 36. Tuy nhiên, sáng ngày 17/3/1954, lính Thái ở đồn Bản Kéo xôn xao vì có tin bộ đội ta sắp tiến công.

Buổi trưa, từng đám binh lính Thái kéo tới gặp viên Đại úy đồn trưởng, nêu hai yêu sách: “Một là, phải phát hết khẩu phần lương thực. Hai là, giải tán đồn cho binh lính về quê hương làm ăn”.

Clác-săm kinh hoàng điện cho Mường Thanh: “Chúng tôi buộc phải bỏ vị trí rút về khu trung tâm đây”.

Biết không thể giữ nổi Bản Kéo, Đờ Cát ra lệnh cho Đại úy Clác-săm đưa tiểu đoàn ngụy Thái lui về Mường Thanh. Nhưng vừa ra khỏi đồn, binh lính không còn nghe theo lời chỉ huy, ào ào chạy về phía khu rừng, đang vang lên những tiếng loa: “Hỡi các bạn binh sĩ Thái, hãy bỏ hàng ngũ địch, quay về với kháng chiến, quay về với gia đình!...”.

Địch dùng pháo bắn cản đường và cho xe tăng đuổi theo ngăn chặn. Nhưng ngay cả súng đạn lúc này cũng không thể ngăn cản họ trở về với chính nghĩa. Ta kịp thời dùng pháo bắn hiểm hộ số hàng binh nói trên chạy vào trú ẩn ở những vị trí an toàn trong rừng. Xe tăng địch phải quay đầu tháo chạy về Mường Thanh. Bộ đội đón được 241 tên ra hàng, riêng bọn chỉ huy Thái và Pháp bỏ chạy vào trung tâm.

Trung đoàn 36 không cần nổ súng vẫn chiếm được Bản Kéo, thừa thắng tiến vào chiếm các ngọn đồi ở phía bắc sân bay. Chiến thắng Bản Kéo một lần nữa khẳng định ý nghĩa của chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; sự chủ động, tích cực tuyên truyền, vận động kết hợp với tác chiến của bộ đội ta.

Kết thúc đợt 1 chiến dịch Điện Biên Phủ:

Trong 5 ngày (13-17/3/1954), với 2 trận đánh lớn then chốt (Him Lam, Độc Lập) quân và dân ta đập tan hệ thống phòng ngự của địch trên các hướng bắc và đông bắc, xóa sổ phân khu bắc và một bộ phận của phân khu trung tâm, tiêu diệt gọn hai tiểu đoàn tinh nhuệ bậc nhất của địch, làm tan rã một tiểu đoàn khác, mở thông đường xuống vùng lòng chảo, mở cửa vào phân khu trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho chiến dịch tiếp tục phát triển.

Lần đầu tiên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Quân đội nhân dân Việt Nam đã thực hiện tác chiến hiệp đồng binh chủng có bộ binh, pháo mặt đất, pháo cao xạ tham gia, tiến đánh những cụm cứ điểm được xây dựng kiên cố nằm trong tập đoàn cứ điểm mạnh nhất của địch trên chiến trường Đông Dương. Đó là điều thực dân Pháp không thể ngờ tới. Pháo binh, cao xạ của ta tuy số lượng và đạn chưa nhiều nhưng được bố trí và sử dụng hợp lý, có tác dụng to lớn cả trong chi viện cho bộ binh tiến công và trong chế áp pháo binh địch, khống chế sân bay. Một bộ phận quan trọng pháo địch đã bị phá hủy, nhiều kho tàng bị bắn cháy. Hầu hết các máy bay chiến đấu của địch trên các sân bay trong vùng lòng chảo Điện Biên Phủ bị tiêu diệt bởi hỏa lực pháo binh của Việt Minh.

Các đơn vị pháo binh của ta tiếp tục pháo kích vào các vị trí của địch. Các vị trí của địch bị trúng đạn pháo đang bốc cháy.

Từ chỗ lúc đầu chủ quan, đánh giá thấp khả năng chiến đấu của chủ lực Việt Minh, chờ đợi một cuộc tiến công vào Điện Biên Phủ để tiêu diệt, đến chỗ bị một đòn phủ đầu bất ngờ quá đau, địch rơi vào hoảng loạn.

Một cuộc khủng hoảng về tinh thần lan rộng trong cả chỉ huy và binh lính Pháp. Trung tá Ken-lơ, bị cách chức. Trung tá Pi-rốt, chỉ huy trưởng pháo binh tự sát bằng một quả lựu đạn ngay trong hầm chỉ huy.

Bản thân Đờ Cát cũng rất mệt mỏi, lo âu, vội vã điện khẩn cấp về Hà Nội yêu cầu tăng viện gấp rút cho Điện Biên Phủ để bổ sung vào chỗ đã bị tiêu hao.

Từ Thủ tướng Pháp Lanien đến Nava, Cô-nhi đều chuyển sang thái độ bi quan. Nava than phiền: Tổn thất của chúng ta là nặng nề và chúng ta đã tiêu phí một số rất lớn vũ khí; dự trữ của chúng ta đã bị xuống rất thấp, cần phải nhiều thời gian mới bổ sung được. Cô-nhi thú nhận với một số nhà báo: Điện Biên Phủ quả là một cái bẫy, nhưng không phải là cái bẫy với Việt Minh nữa, mà đã thành một cái bẫy đối với chúng ta.

Tại Sở Chỉ huy Mường Phăng, ngày 17/3/1954, Bộ Chỉ huy chiến dịch tổ chức Sơ kết đợt 1 chiến dịch.

Các đơn vị xung kích của ta dưới sự chỉ huy của anh hùng quân đội Nguyễn Quốc Trị đang tấn công sân bay Mường Thanh.

Tháng 12/1953, tại chiến khu Việt Bắc (Thái Nguyên), Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định mở mặt trận có tính chiến lược tiêu diệt tập đoàn cứ điểm quân viễn chinh tinh nhuệ Pháp ở Điện Biên Phủ. (Ảnh: TTXVN)