Đại biểu dự rước Mẫu từ đền Ỷ La về đền Hạ
Là một trong những hoạt động tín ngưỡng tâm linh thờ "Mẫu Thoải" có lịch sử lâu đời và được người dân ở Thành phố Tuyên Quang tổ chức vào trung tuần tháng 2 âm lịch hàng năm nhằm tưởng nhớ đến công lao của 2 vị Mẫu thần là Phương Dung và Ngọc Lân - là hai công chúa con Vua Hùng. Lễ hội vừa tái hiện lại những nghi thức truyền thống trong lễ rước Mẫu của nhân dân xứ Tuyên, vừa có màu sắc mới, thể hiện những nét đẹp văn hóa tâm linh của người dân, giàu ý nghĩa nhân văn, linh thiêng, sinh động, với nguyện ước về cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người. Đại úy Bùi Mạnh Thắng, Trưởng Công an phường Ỷ La cho biết, để đảm bảo an toàn cho người dân và du khách tham dự lễ hội, Công an phường đã phân công cán bộ, chiến sĩ tổ chức Lễ hội; các phương án đảm bảo an ninh, trật tự; phòng, chống cháy nổ, xử lí các tình huống liên quan đến sự cố cháy nổ tại khu vực diễn ra các hoạt động của Lễ hội, qua đó tạo dấu ấn trong lòng du khách.
Lễ rước Mẫu từ đền Ỷ La về đền Hạ
Đền Ỷ La được khởi dựng năm 1743, niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 4 và được trùng tu lại vào đầu thế kỷ XIX. Theo truyền thuyết, đền Hạ thờ công chúa Phương Dung do gặp nạn binh đao đền bị đốt phá nghiêm trọng, dân cư phải rước tượng thần đến làng Ỷ La để lánh nạn. Năm 1817, Năm Khải Định thứ 3 đã cho khởi công dựng lại đền Hạ trên địa điểm cũ nhưng quy mô lớn hơn. Khi đó tại địa điểm tượng thần lánh nạn, dân làng Ỷ La cũng xây dựng đền Mẫu Ỷ La để thờ công chúa Phương Dung, (người được coi là hóa thân của đức thánh Mẫu Thượng Thiên) cùng với các vị thần linh trong tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam. Trải qua bao thế hệ, đền Mẫu Ỷ La đã đáp ứng và thỏa mãn nhu cầu tâm linh của người dân nơi miền sơn cước, thể hiện khát vọng truyền đời của cư dân nông nghiệp lúa nước nhờ siêu lực của Đức Thánh Mẫu mà ban cho cuộc sống bình yên, mưa thuận gió hòa, có được vụ mùa bội thu. Năm 2016, Đền Ỷ La đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia. Ông Nuyễn Chiến Trường, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Ỷ La cho biết, Lễ rước kiệu Mẫu bắt đầu từ đền Mẫu Ỷ La ra đền Hạ, rồi tiếp đến lễ rước kiệu Mẫu từ đền Thượng về đền Hạ để cùng hợp tế, là biểu hiện sự gặp gỡ, đoàn tụ gia đình. Nghi thức uy nghi, có đầy đủ già trẻ gái trai và khách thập phương tham dự, năm nào bà cũng cùng với người dân trên địa bàn phường cùng tham gia vào đoàn rước kiệu, đây thực sự là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tuyên. Việc duy trì và tổ chức lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La không chỉ nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của người dân thành phố Tuyên Quang mà Lễ hội chính là thời điểm để anh em, bạn bè, du khách gần xa hướng về nguồn cội, tạ ơn Thánh Mẫu và cầu cho một năm mới lmưa thuận, gió hòa, an lành, hạnh phúc, đồng thời góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Theo kế hoạch, ngày mai 11/3 (tức ngày 12/2 âm lịch) lễ rước bà Ngọc Lân công chúa từ đền Thượng ra đền Hạ để hai bà gặp nhau tại đền Hạ và Tổ chức tế lễ, khai mạc Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La năm 2025.
Bài và ảnh" Thanh Xuân - Trung tâm VH, TT và TT thành phố
