BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM AN TOÀN PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY VIỆC SỬ DỤNG KHÍ GAS TẠI CÁC HỘ GIA ĐÌNH

Khí gas được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác nhau như trong công nghiệp, phục vụ sản xuất, đặc biệt trong các hộ gia đình, nhu cầu sử dụng khí gas làm nhiên liệu, chất đốt trong sinh hoạt rất phổ biến. Tuy nhiên, khí gas còn là một nguồn nhiên liệu có khả năng gây nguy hiểm cháy nổ cao. Do đó, việc hạn chế các vụ cháy, nổ trong quá trình sử dụng khí gas là một vấn đề quan tâm của toàn xã hội nói chung và tại các hộ gia đình nói riêng.

Trên cả nước đã xảy ra nhiều vụ cháy, nổ liên quan đến khí gas: điển hình như vụ tai nạn nổ khí gas xảy ra tối 3/1/2022, tại dãy nhà trọ ở phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội khiến 3 người đã tử vong. Hay vụ nổ khí gass làm sập ngôi nhà 3 tầng tại phường Bách Khoa, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội vào tháng 11/2011 khiến 3 người tử vong, 2 người bị bỏng nặng.

1. Các nguyên nhân gây cháy nổ sử dụng khí gas trong các hộ gia đình:

- Sử dụng bình ga du lịch (chai LPG mini) san nạp trái phép trong các hộ gia đình gây cháy nổ: Hiện nay, hầu hết các loại bình ga mini sử dụng một lần dùng cho bếp du lịch đang lưu hành trên thị trường là loại được nhập khẩu dưới dạng đã nạp khí gas. Tuy nhiên, nhu cầu của người tiêu dùng muốn sử dụng sản phẩm này với mức giá thấp. Do đó, một số cơ sở san nạp trái phép đã bất chấp các quy định an toàn phòng cháy chữa cháy, tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ rất cao.

- Do thiếu ý thức, kiến thức PCCC: trong quá trình sử dụng tại các hộ gia đình, người sử dụng không nắm được tính chất nguy hiểm cháy nổ của khí gas. Khí gas có nguy hiểm cháy nổ cao, có tỷ trọng nặng hơn không khí, khi thoát ra khỏi thiết bị chứa, ống dẫn, khí gas bay là là trên mặt đất và tích tụ ở những chỗ trũng gặp ngọn lửa có thể gây cháy, nổ. Bên cạnh đó, người sử dụng không hiểu hết quy trình sử dụng bếp ga an toàn hoặc do sơ suất gây cháy như đặt bếp gần các vật liệu dễ cháy, không thường xuyên vệ sinh bếp để bụi bẩn, dầu mỡ tích tụ lâu ngày trên bề mặt bếp, thức ăn bám vào ống dẫn ga nên chuột cắn thủng dây dẫn, khí gas thoát ra ngoài gây cháy.

- Do vi phạm quy trình kỹ thuật an toàn trong khi lắp đặt, sử dụng bếp trong các hộ gia đình gây cháy: Trong quá trình lắp đặt, các khớp nối giữa dây dẫn với bếp, van bình và van điều áp không chặt dẫn đến rò rỉ hoặc ống dẫn ga bị tụt khi đang đun nấu. Ngoài ra, khoảng cách giữa bếp và bình ga quá gần, không có tường chắn cách ly. Trong quá trình sử dụng tại các hộ gia đình, người sử dụng không trông coi để sôi trào làm tắt lửa trong khi van xả ga vẫn mở. Trường hợp bếp ga không có van tự ngắt. Dẫn đến, khí gas sẽ rò rỉ, tích tụ trong phòng khi bật bếp trở lại sẽ gây cháy nổ. Ngoài ra, người sử dụng thay bình ga khi đang đun nấu mà không tắt lửa ở bếp cũng có khả năng gây cháy nổ.

- Do sự cố kỹ thuật: Các bếp ga và các phụ kiện không đảm bảo chất lượng được trang bị trong các hộ gia đình. Dẫn đến, khí gas sẽ bị rò rỉ qua các van ga và dây dẫn ga kém chất lượng và gây cháy, nổ trong quá trình sử dụng. Đây là một trong những nguy cơ dễ dẫn đến sự cố rò rỉ khí gas có gây cháy nổ rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, việc sử dụng ga được sang chiết lậu, vỏ bình ga trôi nổi trên thị trường, chưa qua kiểm định, van ga bị thay thế bởi hàng kém chất lượng,… đều làm tăng nguy cơ mất an toàn khi sử dụng gas. Nó dễ dẫn tới sự cố rò rỉ gas và nguy cơ cháy nổ cũng tăng cao.

2. Các biện pháp đảm bảo an toàn phòng cháy việc sử dụng khí gas tại các hộ gia đình

- Chọn bếp gas có chất lượng tốt, rõ nguồn gốc xuất xứ, nên sử dụng các loại bếp có các bộ phận an toàn như: Rơle an toàn khi tắt lửa, Rơle an toàn khi quá nhiệt…

- Lắp đặt bếp gas ở nơi thông thoáng, nhưng tránh gió lùa trực tiếp, không đặt ở nơi ẩm ướt hoặc nơi có môi trường ăn mòn. Bếp đặt cách mặt tường các bên 15cm, các vật treo phía dưới tối thiểu 1,5m.

- Bình gas phải đặt ở trạng thái thẳng đứng khi sử dụng. Nơi để bình phải thoáng khí, dễ thấy. Bình gas phải đặt cách xa nguồn nhiệt và nơi có thể phát sinh tia lửa (ổ cắm, công tắc, thiết bị điện…) tối thiểu 1,5m.

- Ống dẫn gas giữa bình và bếp phải phải đảm bảo độ kín; sau khi lắp xong tốt nhất là nên kiểm tra độ kín bằng nước xà phòng, ống dẫn không nên để dài quá 2m, nên chọn các loại ống mà bên trong có lớp lõi thép bảo vệ.

- Hạn chế việc dùng nồi có đáy quá lớn đun nấu trên bếp gas mini vì ngọn lửa sẽ trùm xuống bình gas rất nguy hiểm.

- Không dùng bếp quá cũ vì rỉ sét và cặn thức ăn lưu lại trong quá trình đun nấu dễ gây tắc nghẽn ống dẫn gas, van, miệng phụt lửa…

- Không nên dùng bình gas san, chiết lại (bếp mini) vì hiện nay các loại bình chứa khí nén ít được kiểm soát một cách đầy đủ, các cơ sở sản xuất lậu mua bình chứa khí trôi nổi kém chất lượng rồi bán cho người tiêu dùng.

- Nên đặt bình thấp hơn bếp, không đặt bình úp hoặc nằm ngang. Sau 3 – 5 năm sử dụng nên thay ống, dây dẫn gas.

- Không nên để gas trong tầng hầm, chỗ khuất, kín gió. Cảnh giác với các trò tiếp thị thiết bị gas trôi nổi, đồng thời thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng bếp gas, bình gas, van gas, ống dẫn gas… Khi đun nấu xong phải nhớ khóa van bình gas lại

3. Quy trình xử lý sự cố rò rỉ ga

Quá trình sử dụng gas trong hộ gia đình phải thường xuyên kiểm tra độ kín của các thiết bị. Nếu phát hiện có rò rỉ ga cần phải thực hiện các thao tác sau:

- Báo động cho tất cả mọi người di chuyển ra nơi an toàn hoặc cùng tham gia xử lý đồng thời đóng ngay van chai LPG, tìm chỗ rò rỉ để bịt lại bằng băng keo hoặc trát xà phòng.

- Tuyệt đối không dùng lửa hoặc làm phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt, không bật, tắt các công tắc, thiết bị điện để tránh phát sinh tia lửa, không sử dụng điện thoại di động.

- Không đi giầy, guốc có đế kim loại trên nền gạch, mở cửa ra vào, cửa sổ để thông gió khu vực gas bị rò rỉ hoặc sử dụng chai khí CO2, N2 để làm loãng nồng độ khí gass.

- Cảnh giới cấm lửa tại khu vực chai LPG rò rỉ, thông báo cho cửa hàng, đại lý cung cấp hoặc cơ quan Phòng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy biết để có biện pháp xử lý.