Xuống chợ
Thị trấn hình lòng chảo được bao bọc bởi một vùng núi non bồng bềnh mây trắng. Vào những ngày cuối năm rét đậm, cả thung lũng chợt bừng sáng một màu trắng tinh khiết của những nương mậm tam hoa trải khắp các triền đồi. Màu áo thêu của các cô gái Mông má đỏ hây hây từ vùng cao xuống chợ góp phần điểm xuyết cho bức tranh 'Cao nguyên trắng' thêm bội phần nên thơ, sống động.
Xuống chợ! Để trao đổi, mua sắm,giao lưu, gặp gỡ và đôi khi là nơi bắt đầu cho những cuộc hẹn hò của các chàng trai cô gái. Tiếng đàn môi bay bổng thiết tha, điệu khèn sôi nổi đắm say ở một góc trống nào đó cho không gian náo nhiệt người mua kẻ bán như dịu lại, mộng mơ, hư ảo. Những cô gái Mông bây giờ không chỉ biết rụt rè, e lệ trước đám con trai dạn dĩ mà mà còn biết buôn bán kiếm lời từ mỗi ngày xuống chợ. Giống như người Kinh, các cô cũng bày những sạp hàng với đủ loại từ kim chỉ, đèn pin, bật lửa đến những suốt chỉ thêu nhiều màu sặc sỡ, những bộ váy áo rực rỡ hoa văn và cả những sản vật vùng cao nổi tiếng: mật ong rừng, hoa hồi, thảo quả. Phía bên kia, cánh đàn ông hàn huyên quanh chảo thắng cố - món ăn đặc sản nổi tiếng của người Mông, người Dao Bắc Hà, Mường Khương. Uống chén rượu ngô bản Phố trong vắt như nước suối rừng, thơm lựng men say được chưng cất cầu kỳ, ủ lâu ngày trong những chiếc thùng gỗ cho hơi ấm lan toả trong từng huyết mạch xua tan cái rét mùa đông.
Trên phố lớn, mấy chú ngựa chồn chân bực bội vì bị cột lâu bên hàng rào bê tông, cánh lái buôn túm năm tụm ba so bì, bán mua. Ở đây, ngoài chợ ngựa truyền thống, người ta còn bán cả trâu, bò, gà lợn. Những chú heo mũm mũm bé xíu mà dân nhậu hay gọi đùa là ' lợn cắp nách' kêu í éc như luyến tiếc những ngày tháng dong chơi nơi đại ngàn.
Xuống chợ! Để ăn kem, ăn phở, mua quần áo mới, mua dầu muối, cuốc cày và rồi trở về với chiếc gùi nặng trên lưng giữa gập ghềnh dốc đá và những lời ca ngọt ngào vướng vít bên tai, bất chợt nghe lòng lâng lâng say đắm.
Xuống chợ! Là cả niềm hân hoan rạo rực trong lòng người Mông, người Dao, người Giáy... ở những bản làng trên rẻo cao xa xôi. Người ta ra đi từ rất sớm, gà gáy canh hai, canh ba đã lục tục hẹn nhau xuống núi. Có những bản cách phố chợ đến 50 km, để có được niềm vui xuống chợ, họ ra đi từkhi ông mặt trời vừa đi ngủ để đón bình minh ở phố chợ thân quen. Kỳ công và nặng lòng như thế nên chợ phiên Bắc Hà mang nặng nét sinh hoạt cộng đồng của người dân vùng cao và cũng là một trong số rất hiếm những phiên chợ còn lưu giữ được giá trị bản sắc văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc.
Có lẽ thế nên mỗi phiên chợ lại càng đông đúc tấp nập hơn bởi sự góp mặt của hàng ngàn du khách, các phóng viên báo chí trong và ngoài nước, những người yêu hội hoạ, thơ phú, ưa khám phá những cảm giác mới lạ và những tấm lòng hướng về thiên nhiên nguồn cội.
(theo Diễn đàn Doanh nghiệp)
