CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ CHÍNH QUYỀN XÃ SỐ LÀ GÌ ? NHỮNG LỢI ÍCH KHI THỰC HIỆN

Chính phủ số là bước phát triển tiếp theo của Chính phủ điện tử và bao hàm Chính phủ điện tử. Các đặc điểm chủ yếu của Chính phủ điện tử là: Xử lý văn bản không giấy; họp không gặp mặt; xử lý thủ tục hành chính không tiếp xúc; thanh toán không dùng tiền mặt; đơn giản hóa thủ tục hành chính và cải cách hành chính. Chính phủ số có đầy đủ các đặc điểm chủ yếu này, bổ sung thêm các đặc điểm chủ yếu mới là:  Có toàn bộ hoạt động sẵn sàng trên môi trường số; có khả năng ra quyết định hiệu quả dựa trên số liệu theo thời gian thực thay cho dựa trên số liệu cấp dưới báo cáo cấp trên. Có khả năng cung cấp dịch vụ số mới cá thể hóa đến từng người dân, cắt giảm thủ tục hành chính; có khả năng giải quyết các bài toán tồn tại dai dẳng trong xã hội.

          Chính quyền xã là đơn vị có quan hệ mật thiết, trực tiếp nhất với người dân trên địa bàn, do đó, một trong những nội dung quan trọng nhất của chính quyền xã số là việc xử lý các thủ tục hành chính bằng hình thức trực tuyến. Tức là thay vì yêu cầu người dân đến các trụ sở chính quyền, khai báo hồ sơ bằng giấy để giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân thì chính quyền xã tạo nên môi trường để người dân có thể ở nhà và nộp hồ sơ cho chính quyền thông qua hình thức trực tuyến. Chính phủ số nhờ dữ liệu số và công nghệ số thấu hiểu người dân hơn, vì vậy, cung cấp dịch vụ số tốt hơn, chăm sóc người dân tốt hơn. Ví dụ như một đứa trẻ khi sinh ra được cấp một mã định danh duy nhất, đến kỳ thì gia đình nhận được thông báo đi tiêm phòng từ chính quyền, đến tuổi đi học thì chính quyền dựa trên số liệu dân cư để quyết định phân bổ cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục, tránh nơi bị thừa, nơi lại thiếu, đến tuổi trưởng thành thì tự động nhận được căn cước công dân. Khi dịch bệnh bùng phát thì kịp thời nhận được cảnh báo, chăm sóc y tế.

          Với sự phát triển của công nghệ và việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ mang lại lợi ích và hiệu quả cho doanh nghiệp mà các cơ quan quản lý nhà nước cũng có điều kiện để cải thiện tốt hơn việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Điều này không chỉ đúng với quy mô Bộ, ngành, cấp tỉnh thành mà còn đúng, thậm chí còn hiệu quả hơn đối với các xã, phường, thị trấn, đơn vị hành chính gần và giải quyết các nhu cầu thường nhật của người dân.

                Thực hiện Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/8/2020 của thủ tướng Chính phủ Quyết định phê duyệt “ Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Nghị quyết số 48-NQ/TU ngày 15/11/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang (Khóa XVII) về chuyển đổi số tỉnh Tuyên Quang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và các văn bản chỉ đạo của tỉnh, thành phố về chuyển đổi số. Những năm qua Cấp uỷ, chính quyền xã Tràng Đà đã xác định Cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của xã giai đoạn 2021-2025, tạo  bước đột phá để làm thay đổi hình ảnh của cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương.

UBND xã đã chủ động đầu tư cơ sở vật chất, hệ thống máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết công việc. Tạo điều kiện cho cán bộ, công chức tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng về ưng dụng công nghệ thông tin, cử 7 đồng chí lãnh đạo và trong diện quy hoạch lãnh đạo xã tham gia lớp học về Chuyển đổi số cấp xã do Bộ Thông tin truyền thông tổ chức.

Tổ chức triển khai thực hiện chuyển đổi số trên các lĩnh vực ở địa phương như cải cách hành chính, tổ chức các hội nghị trực tuyến…, phối hợp công an thành phố làm thủ tục cấp thẻ căn cước công dân, quản lý phần mềm về dữ liệu quốc gia về dân cư; dữ liệu BHYT; triển khai ứng dụng PC-Covid phục vụ hoạt động phòng chống dịch COVID-19.…

Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số đã được áp dụng tại xã Tràng Đà từ năm 2022  ( Ảnh: Hội nghị trực tuyến từ điểm cầu Hà nội)

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong chuyển đổi số đã có nhiều kết quả tích cực, trước đây để phát hiện ra những vụ lộn xộn, gây rối mất trật tự, cũng như việc trộm cắp, tai nạn đều phải nhờ vào thông báo của người dân. Việc phân xử chỉ bằng cách dựa vào các nhân chứng chứng kiến vụ việc. Tràng Đà là xã đầu tiên trên địa bàn thành phố Tuyên Quang thực hiện mô hình lắp Camera an ninh từ nguồn kinh phí xã hội hóa 100%. Hơn 20 camera được lắp đặt, 24/24h tất cả các dữ liệu được ghi lại và  truyền về máy chủ đặt tại trụ sở Công an xã. Nếu có vụ việc phát sinh, từ những hình ảnh này, lực lượng công an kịp thời phát hiện, ngăn chặn, nhận dạng, theo dõi, bắt giữ các đối tượng nghi vấn, phục vụ đắc lực cho công tác truy xét các vụ án một cách nhanh chóng và thuận lợi.

( Ảnh: Công an xã trao đổi nghiệp vụ giám sát hình ảnh qua Camera)

Khi có việc hành chính, người dân phải đi lại nhiều lần đến trụ sở UBND xã và các cơ quan hành chính khác, do không nắm rõ quy trình thủ tục, người dân có thể hỏi nhiều lần với cán bộ, thậm chí còn tranh luận, cãi vã. Nhờ thực hiện việc chuyển đổi số Người dân có thể đọc các thông tin rõ ràng qua các cổng cung cấp dịch vụ, các mẫu biểu cũng được dễ dàng tải về để khai báo; việc nộp hồ sơ và thậm chí nhận kết quả được diễn ra mà không cần đến trụ sở hành chính. Việc này tiết kiệm thời gian, công sức cho người dân và cán bộ. Cán bộ công chức chủ động hơn trong việc xử lý hồ sơ, không mất quá nhiều thời gian để giải thích, hướng dẫn cho người dân. Hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp cũng giúp cho các cán bộ công chức có thêm thời gian để xử lý các công việc khác, tăng thời gian nghiên cứu tìm hiểu chuyên môn, tăng thêm tính chủ động trong công việc.

          Trong công tác quản lý, khi chưa thực hiện chuyển đổi số lãnh đạo thông tin cho cấp dưới thông qua các buổi làm việc trực tiếp, các văn bản giấy nên thời gian xử lý các công việc dài hơn. Hiện nay phần lớn là thông qua thư điện tử, phần mềm quản lý văn bản, các công việc được truyền tải một cách nhanh chóng, đầy đủ, kịp thời. Việc này giúp tiết kiệm thời gian và tăng tính minh bạch, hiệu quả trong việc tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp xã. Lãnh đạo xã nắm tình trạng xử lý công việc của các hồ sơ được dễ dàng hơn và có cái nhìn tổng quát hơn về tình hình hoạt động chung. Hạn chế được các bất cập phát sinh giữa người dân và cán bộ công chức thực thi công vụ. Đồng thời, các thông tin, dữ liệu được số hoá sẽ giúp cho việc nắm bắt thông tin, tình hình, khả năng xử lý tình huống phát sinh trên địa bàn được thuận lợi hơn. Với việc minh bạch, rõ ràng thông tin, sự tương tác giữa người dân và chính quyền được diễn ra thuận lợi hơn. Niềm tin giữa người dân và chính quyền càng ngày càng gia tăng là điều quan trọng và lợi ích lớn nhất mà chính quyền xã số mang lại.

          Bên cạnh đó chuyển đổi số giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ, đào tạo, tri thức, qua đó giúp thu hẹp khoảng cách số thông qua việc phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

          Chính phủ số là để phục vụ người dân tốt hơn, kinh tế số là để người dân giàu hơn và xã hội số là để người dân hạnh phúc hơn. Do vậy chuyển đổi số là một hành trình dài đầy thách thức nhưng cũng đầy ý nghĩa, công việc mà cấp uỷ, chính quyền xã Tràng Đà đang từng bước thực hiện, bước đầu đã có hiệu quả tích cực./.

  Bài: Nguyễn Văn Thanh